Sestra mama

D juncan & Meis jeD jamila WELKE INVLOED HEBBEN INFLUENCERS OP TIENERS? LIEFDE, REGELS EN EEN DUIDELIJK GELUID VALLEN EN OPSTAAN ///////////////////////// # zobenik mama ///////////////////////// EERLIJKE VERHALEN VOOR EN VAN GELOVIGE MOEDERS Se stra MA MA MA MA Zo ben ik . . . isbn: 9789492831668 € 9, 95 NUMMER 2 // NAJA AR 2020 NUMMER 2 // NAJA AR 2020 ROLMODELLEN LATEN ZIEN HOE JE HET DOET Het geheim van Het geheim van geloof doorgevengeloof doorgeven Se stra MAMA

MA MA In een wereld en maatschappij waar voor jezelf kiezen de boventoon voert, is het de kunst om onze kinderen te laten omzien naar elkaar. In een wereld waar het hoogst haalbare niet goed genoeg is, willen we laten zien dat genade zich in het gewone bevindt. In ons alledaagse leven, routines en rust. Zijn liefde is overal. Noem ons tijgermoeders, luizenmoeders, curlingouders . . . Er is er maar een die ons een naam geeft, en dat is onze Schepper. Hij is het die leven geeft. Wij ontvangen, geven door, leven en geven door. We zien heus dat kinderen krijgen een roeping is en tot eer en glorie van Hem. Maar herinner ons er alsjeblieft vaak aan, want de roeping verdrinkt soms in gekibbel, gesoebat en gemekker. We laten steken vallen en soms ook onze kinderen vallen. We vergeten naar de tandarts te gaan. We schreeuwen soms en geven meer schermtijd dan ons lief is. We lachen, schelden, huilen en hebben lief. We zijn vrouw, dochter, collega, partner, minnares, zus, vriendin. Geliefd. Wegwerpluiers of niet, dragen of niet, straffen of niet, drank of niet, suiker of niet, schermtijd of niet, loslaten of niet, streng of niet, zelf aankleden of niet, voorlichting of niet . . . Liefhebben, dat altijd. Opnieuw beginnen, dat ook. Op onze manier, dat vooral. Mijn manier. Want elke mama is anders en weet wat haar kinderen nodig hebben. DA AROM: #ZOBENIKMAMA Zo ben ik . . . In een wereld en maatschappij waarin de boodschap klinkt dat je je eigen succes kunt maken maar dus ook verantwoordelijk bent voor je eigen falen, is het een grote verantwoordelijkheid onze kinderen bij te brengen dat ze altijd geliefd zijn, wat er ook gebeurt. SESTRA MAMA 3

A Aan mijn eerste rolmodel heb ik (Eline) mijn voorkeur voor alles wat stippen heeft te danken. Rood met witte stippen of zwart met witte stippen. Het was mijn kleuterjuf, juffrouw van Vliet, die ik adoreerde. Elke week waren twee kleuters haar ‘hulpjes’. Dan mocht je het kleine stoeltje waarop - in een beertje - jouw naam geschreven was, naast haar grote stoel posteren. Juffrouw van Vliet had vaak een stippenrok aan, en mijn moeder maakte er eentje voor mij. Dan kon ik ‘m aan als ik het ‘hulpje’ was. Later was het de stagiaire in groep zes die zo enthousiast was over dwarsfluiten, dat ik ook op les ging. In de vierde klas was het mijn lerares Nederlands die me stimuleerde om met schrijven verder te gaan … En in mijn single tijd keek ik naar mijn vriendinnen met kinderen en wist wat ik wel en niet van ze over wilde nemen. Iedereen is een rolmodel. Als moeder ben je een rolmodel voor je zoon of dochter. Er wordt meer van je gedrag afgekeken dan je soms lief is. Ik (Esther) schrik me met regelmaat wild als ik mezelf via zoons in de spiegel kijk. Zeker nu ze een leeftijd hebben waarop ze er soms triomfantelijk aan toevoegen van wie ze hun gedrag of woorden hebben afgekeken: ‘Jij doet het toch ook!’ Gelukkig is er ook die andere kant. Hun antenne voor (on)recht komt me bekend voor. Net als hun zorg voor de dingen (en dieren) die hun zijn toevertrouwd. Maar als mama heb je soms ook zelf behoefte aan rolmodellen. Vrouwen die net als jij en ik niet perfect zijn, maar wel een voorbeeld zijn in hoe ze hun werk, moederschap en geloof vormgeven. Waar je een beetje van kunt spieken. Niet om net als zij te worden, want jij doet het op jouw manier: #zobenikmama. Wel om bemoedigd en geïnspireerd te raken. Daarom maakten wij dit nummer over rolmodellen, groot en klein. Geniet ervan, neem mee wat bij je past en ontdek voor wie jij een rolmodel mag zijn. PS Laat je ons weten wat je van Sestra mama vindt? Horen we heel graag! Mail naar redactie@sestramama. nl o f laat een bericht achter op onze instagram: @sestramama. Laat zien hoe jij mama bent op social media: deel je ervaringen en gebruik #zobenikmama (leuk als je ons tagt! @sestramama) Hoi leuke, mooie vrouw, Eline Hoogenboom (35, getrouwd met Johannes en moeder van Lobke (van bijna 2 en zwanger van de tweede) is h oofdredacteur van Sestra mama. Esther van Lunteren (33, getrouwd met Roel en moeder van Joost van 9, Brent van 8 en Ferre van 6) is eindredacteur van Sestra mama. Liefs, Eline en Esther www. royaljongbloed. com Onderdeel van Royal Jongbloed Publishing Verlang je naar een leven vanuit Gods rust en balans? Wil je graag je roe- ping leven, maar weet je niet goed waar je moet be- ginnen? Met dit boek ga je een jaar lang aan de slag: stapje voor stapje denk je na over verschillende on- derwerpen die je dichter bij Gods Vaderhart brengen, dichter bij jezelf en bij Gods roeping voor jou. Voor meer boeken van Sestra ga je naar royaljb. com/eenzomervolrust Auteur: Carianne Ros € 16, 99 5 euro korting op RUIMTE! Onderdeel van Royal Jongbloed Publishing Vul onderstaande gegevens in en lever deze bon in bij jouw plaatselijke boekhandel. Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mailadres*: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ik ben Sestra-abonnee: p JA p NEE * Verplicht veld: je gaat ermee akkoord dat wij jou eenmalig een e-mail sturen met gerelateerde producten. Deze actie loopt van 25 augustus t/m 25 november 2020 Clearing: via Royal Jongbloed Oorspronkelijke prijs: €19, 95 Ee n DAGBOEK waarmee je in alle RUST van God mag ONTVANGEN Wat is narcisme precies en wat betekent het om vast te zitten in de greep van zo iemand? Wat gebeurt er dan met je en welke gevolgen heeft dat voor je leven? Hoewel het iedereen kan overkomen, hebben sommige mensen meer kans om in de ban van iemand met een narcis- tische persoonlijkheidsstoornis te komen. “Ik zou willen dat ik in wat mildere bewoordingen over narcisme zou kunnen schrijven, maar het is ernstig en heeft eeng enorme impact in gde levens van slachtoffers. Dat weet ik zelf helaas ook maar al te goed. Ik heb er in mijn leven verschillende keren mee te maken gehad, zowel privé als in mijn werk. “ Herken jij narcisme in je leven? Presentatrice, coach, docent en trainer € 14, 95 Eline Esther FOTO: ELISABETH ISMAÏL SESTRA MAMA 5

Inhoud #zobenikmama 13 R olmodellen als levende voorbeelden 21 O EPS - ‘Zoek je een kind in gymkleren? ’ 31 C LMN Nieske Selles 45 W erkende moeders: ‘Ik geloof vooral dat het niet óf, óf hoeft te zijn’ 69 C LMN Esther van Lunteren 74 V acature: Rolmodel (v) gezocht: ‘Ik ervaar een stilte in mijn leeftijdsgroep’ 90 M ama & money 94 M elissa: ‘Door het vertellen van dit verhaal kan ik laten zien wie ik ben’ 129 PU NT. Primaire kleuren Geluk & Genade in het alledaa gse leven 25 Bl ogger @mamalotje: ‘Ik ben geen goedheiligman’ 54 D e week van - Annelies van Poelgeest 62 A d ay in life 123 A ls alles te veel wordt. Over eenvoudiger leven En hee, papa! 63 P APA Stephen van der Leij 50 D juncan, Roedie, MeisjeDjamila, Don . . . - Ken jij ze? Je tiener wel 121 C LMN Maarten Vermeulen HANNAH: ‘HET ARTIKEL OVER ROLMODELLEN SCHREEF IK MIDDENIN DE CORONATIJD. ME T DRIE KINDEREN IN HUIS WAS HET SOMS LASTIG OM DAARVOOR DE RUST TE VINDEN. EEN BED EN BREAKFAST VLAKBIJ MIJN HUIS BOOD DE MOGELIJKHEID OM DAAR TE WERKEN. ’ LIESBETH: ‘Het raakte me dat een aantal vrouwen die ik sprak worstelen met de afwezigheid van rolmodellen - die er echt zijn in het dagelijkse - doordat we simpelweg te druk zijn. Tegelijkertijd blijken vrouwen dichtbij het vaakst genoemd te worden als rolmodel. Zoals onze moeders. ’ ZIJ werkten mee JUDITH: ‘Bij het schrijven van het artikel over psychische diagnoses bij kinderen viel me op dat de experts allebei het beste willen voor het kind en zijn of haar omgeving. Toch lopen hun standpunten behoorlijk uiteen. Het is een complex onderwerp. Waar doe je goed aan? Het lijken me zware beslissingen voor ouders. ’ LEUK DAT JE MEELEEST! CHECK VOORAL EVEN: 22 44 24 32 24 62 ELLEKE: ‘Het was tof, maar ook een tikkeltje con- fronterend om me te verdiepen in rolmo- dellen voor tieners, en een jonge, hippe gast als Bas Derks van BEAM te interviewen. Djuncan, NOS Stories en Sterre Koning? Nóóit van gehoord. Jong en hip ben ik zelf al láng niet meer . . . ’ 6 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 7

Inhoud #zobenikmama 13 R olmodellen als levende voorbeelden 21 O EPS - ‘Zoek je een kind in gymkleren? ’ 31 C LMN Nieske Selles 45 W erkende moeders: ‘Ik geloof vooral dat het niet óf, óf hoeft te zijn’ 69 C LMN Esther van Lunteren 74 V acature: Rolmodel (v) gezocht: ‘Ik ervaar een stilte in mijn leeftijdsgroep’ 90 M ama & money 94 M elissa: ‘Door het vertellen van dit verhaal kan ik laten zien wie ik ben’ 129 PU NT. Primaire kleuren Geluk & Genade in het alledaa gse leven 25 Bl ogger @mamalotje: ‘Ik ben geen goedheiligman’ 54 D e week van - Annelies van Poelgeest 62 A d ay in life 123 A ls alles te veel wordt. Over eenvoudiger leven En hee, papa! 63 P APA Stephen van der Leij 50 D juncan, Roedie, MeisjeDjamila, Don . . . - Ken jij ze? Je tiener wel 121 C LMN Maarten Vermeulen HANNAH: ‘HET ARTIKEL OVER ROLMODELLEN SCHREEF IK MIDDENIN DE CORONATIJD. ME T DRIE KINDEREN IN HUIS WAS HET SOMS LASTIG OM DAARVOOR DE RUST TE VINDEN. EEN BED EN BREAKFAST VLAKBIJ MIJN HUIS BOOD DE MOGELIJKHEID OM DAAR TE WERKEN. ’ LIESBETH: ‘Het raakte me dat een aantal vrouwen die ik sprak worstelen met de afwezigheid van rolmodellen - die er echt zijn in het dagelijkse - doordat we simpelweg te druk zijn. Tegelijkertijd blijken vrouwen dichtbij het vaakst genoemd te worden als rolmodel. Zoals onze moeders. ’ ZIJ werkten mee JUDITH: ‘Bij het schrijven van het artikel over psychische diagnoses bij kinderen viel me op dat de experts allebei het beste willen voor het kind en zijn of haar omgeving. Toch lopen hun standpunten behoorlijk uiteen. Het is een complex onderwerp. Waar doe je goed aan? Het lijken me zware beslissingen voor ouders. ’ LEUK DAT JE MEELEEST! CHECK VOORAL EVEN: 22 44 24 32 24 62 ELLEKE: ‘Het was tof, maar ook een tikkeltje con- fronterend om me te verdiepen in rolmo- dellen voor tieners, en een jonge, hippe gast als Bas Derks van BEAM te interviewen. Djuncan, NOS Stories en Sterre Koning? Nóóit van gehoord. Jong en hip ben ik zelf al láng niet meer . . . ’ 6 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 7

HOOFDREDACTIE Eline Hoogenboom EINDREDACT IE Esther van Lunteren ONTWERP EN OPMA AK Villa Grafica A AN DIT NUMMER WERKTEN MEE Elleke van den Burg-Poortvliet, Janneke Burger, Judith van Helden, Marlies Huisman, Annet Land (corrector), Iris Maljaars, Jacomine Oosterhoff, Annegina Randewijk, Renske Reitsma (corrector), Gertrude Op voeding & Geloof 36 Z ij inspireert mij . . . moeders over hún rolmodellen 79 O verdenking - Gierig vanaf het begin 85 H et geheim van geloofsopvoeding: liefde, regels en een duidelijk geluid 116 H et Issue: Etiket op kinderen ja/nee Leuks & Tips 22 L euks en zo Kids 33 D IY: Maak je eigen s’mores-pot 41 9x w erkplekken 42 D e favorieten van Eline van der Goot 58 L euks en zo tieners 70 6 x relatieboost 80 Bo oks & more 92 D uurzaam in de badkamer 106 V egetarische recepten voor het hele gezin 115 D IY: Vrolijke wandhanger Kleurmaar Mee Een vrolijk kleurboek met Bijbelse tekeningen bij alle letters van het alfabet de kleine ezel is verdrietighij wordt gepest waarom ben ik niet groot en sterk? denkt hij tot op een dag. . . de Koning komt Eerste druk 2018 Copyright tekst & illustraties © 2018 -A. Meel ISBN 978-90-825852-4-7 NUR 273 Aisha Meel KinderSTOFFEN met illustraties uit de Prentenbijbel & Zoekbijbel nieuw & uniek 92 106 COLOFON van Schie, Nieske Selles, Hilde Tromp, Maarten Vermeulen, Liesbeth Vos, Hannah Zandbergen, Karen Zilver, Rianne Zuurmond, Neema Media, Becht Haarlem FOTOGRAFIE Elisabeth Ismaïl en Susan Eikenaar UITGEVER Sestra mama is een uitgave van Royal Jongbloed BV, Heerenveen. ADRES REDACTIE Marktweg 73A, Postbus 484, 8440 AL HEERENVEEN Telefoon: 088-3263320 Mail: redactie@sestramama. nl ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Morren Media (Wekerom) Eddy Morren Tel: 06-23056672 Mail: info@morrenmedia. nl ABONNEESERVICE Voor abonnementen, adreswijzigingen en bezorgklachten kunt u terecht bij de abonneeservice van Sestra mama: Marktweg 73A, Postbus 484, 8440 AL HEERENVEEN Telefoon: 088-3263320 (telefonisch bereikbaar van ma t/m do tussen 9. 00 en 13. 00 uur) Mail: abonneeservice@royaljongbloed. com A BONNEMEN T EN Standaard, doorlopend jaarabonnement: (2 exemplaren Sestra mama + 2 exemplaren Sestra magazines € 35. Los nummer: € 9, 95. Abonnementsvoorwaarden en de prijzen voor buitenland abonnementen kun je vinden op sestra. nl/mama. Betaling per automatische incasso. Bij overige betaalwijzen wordt een toeslag van € 2, 95 berekend. Abonnementen kunnen ieder moment ingaan. Met uitzondering van een proefabonnement loopt elk abonnement na het einde van de abonnementsperiode automatisch door in een abonnement voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 1 maand. Dit, tenzij het abonnement ten minste één maand voor het einde van de abonnementsperiode schriftelijk of per e-mail is opgezegd. Na opzegging van een vast abonnement kan er niet binnen 1 jaar een proefabonnement worden afgesloten. Het is wel mogelijk om binnen 1 jaar na opzegging een vast abonnement te nemen; binnen die termijn kan er geen aanspraak worden gemaakt op kortingen of premiums (cadeaus). Acties met premiums gelden niet voor het buitenland. In plaats daarvan geldt een eenmalige korting. Bij correspondentie graag uw abonneenummer vermelden. Sestra mama is voor mensen met een leesbeperking in de leesvormen braille en Elnet verkrijgbaar bij de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden (CBB) te Ermelo. Telefoon: 0341 - 565499. ISSN 1566-9165 BE TAL INGEN S wift-adres/BIC-Code: RABONL2U. IBAN rekeningnummer: NL83 RABO 0143876236 t. n. v. Royal Jongbloed BV. te Heerenveen 8 SESTRA MAMA

Gelukkig maar dat ze me vertelden dat een rolmodel niet Miss Perfect hoeft te zijn, maar dat ik jou mag voordoen hoe je ruziemaakt en vergeeft, moppert en vreugde zoekt, moe bent en energie vindt, faalt en ervan leert je gelukkig en geliefd voelt, gewoon, hoe ik jouw mama ben. ELINE HOOGENBOOM 34 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 35

zegt Sarianne. ‘Vergelijk jezelf niet met anderen. Laat je inspireren door je rolmodel, maar ga ook zelf op zoek naar wat God in jou heeft gelegd. De basis is dat je geliefd bent door God, en daarom mag je ook liefdevol naar jezelf kijken. Als je ziet hoe iemand anders iets doet, denk dan: wat leuk hoe jij dat doet, kan ik dat ook in mijn gezin integreren of past dat niet bij mij? Een vriendin van mij heeft altijd haar huis heel netjes op orde. Het lijkt me heerlijk, maar bij mij is dat gewoon niet zo. ’ manier. ‘Je kunt kijken wat bij je past en dat overnemen’, zegt Sarianne. ‘In verschillende mensen kunnen mooie dingen zitten die je aantrekken: hoe ze christen zijn, of partner. Zelf vind ik het lastig om werk en privé goed te combineren. Ik leer veel van anderen die dat heel goed kunnen. ’ De mensen die jij tegenkomt in je buurt, op school of in de kerk, geven je een inkijkje in hun gewone leven. De dingen waarin ze een voorbeeld voor je zijn, maar ook de tranen op lastige momenten. Je ziet ze in het échte leven en niet het digitale plaatje dat ze – hoe eerlijk soms ook – van zichzelf maken. Soms weet je niet precies wat je belangrijk vindt, of wat je verlangen is, en door een rolmodel kun je dat ontdekken, weet Sarianne. Zelf had ze als kind geen stabiele gezinssituatie. Ze moest haar voorbeelden op het gebied van opvoeding dus bij anderen zoeken. ‘Toen ik net moeder was, viel het me op wanneer er echte aandacht en liefde was voor de kinderen. Mensen die met hun kinderen naar buiten gingen, spelletjes deden: dat vond ik mooi om te zien. Ik heb mezelf toen voorgenomen om ook op die manier mijn kinderen op te voeden. ’ Een rolmodel kan dus echt iets toevoegen aan je leven. Jouw leven wordt er rijker van als jij je laat inspireren door mensen om je heen. Als drukke carrièrevrouw kun jij leren van de rust van de vriendin die thuis bij haar kinderen is. Zij wordt door jou misschien gemotiveerd om toch weer iets voor zichzelf op te pakken. Zo worden jullie er allebei mooier van. BLIJF JEZELF Zelf ben ik ook weleens jaloers op mijn rolmodellen. Dan zou ik net als die vrouw met zinvol werk willen zijn, die ook nog eens heel actief is in de kerk. ‘Niet doen’, 01 I n de tijd van onze oma’s was het simpel: na je trouwen bleef je thuis en kreeg je, als je dat gegeven was, een serie kinderen, net als je moeder, je oma en iedereen om je heen. Tegenwoordig leiden we ons leven allemaal op onze eigen manier. Eline Hoogenboom schrijft in haar boek Villavie: ‘Omdat we nu veel meer keuzevrijheid hebben, is ook meer onduidelijk geworden. (…) We zoeken naar houvast, naar iets wat nog wel hetzelfde blijft en ons verbindt met anderen. ’ Dat houvast vinden we in elkaar: we hebben elkaars voorbeeld nodig. Sarianne van Dalen, coach en spreekster, kan het niet genoeg benadrukken: ‘Je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden. Er is zo veel wijsheid om ons heen! Ga op zoek naar rolmodellen, kijk hoe anderen het doen. Dat waar jij nu mee worstelt of tegenaan loopt, heeft iemand anders al eens meegemaakt. In Spreuken staat: wie met wijzen omgaat, wordt wijs. Kijk eens in je omgeving: wie vind jij een wijs persoon? Vaak kun je aanvoelen wie een wijs mens is. Vraag zo iemand eens hoe zij dingen doet of gedaan heeft. Mensen vinden dat meestal leuk en je leert er veel van. ’ ALLEBEI MOOIER Wie zijn mijn rolmodellen eigenlijk, vraag ik me af. Ik ontdek dat ik op verschillende vlakken voorbeelden heb. Een kennis uit de kerk gaat zo geduldig met haar kinderen om. Een schoolpleinmoeder leeft heel bewust en duurzaam, en een vriendin is een voorbeeld in haar relatie met God. Allemaal inspireren ze me op een andere THEMA Jij hebt rolmodellen nodig ‘Een vriendin van mij heeft altijd haar huis heel net jes op orde. Het l ijkt me heerlijk, maar bij mij is dat gewoon niet zo’ MOEDERS: VAN VOORBEELD NAAR LOSLATEN Jouw moeder is altijd een rolmodel voor je, of dat nu negatief of positief is: zij is het eerste voorbeeld dat je hebt gekend. ‘Als klein meisje doe je jouw moeder altijd na’, zegt Sarianne. ‘Op een gegeven moment ga je jouw eigen identiteit ontdekken. In een gezonde relatie laat de moeder haar kind dan meer los. Ze weet dat het goed is dat je eigen ideeën en meningen ontwikkelt. In een goede relatie ontdek je op een gegeven moment dat jullie allebei anders zijn, maar dat je jouw moeder wel kunt eren. Je waardeert wie zij is, hoe zij dingen heeft gedaan en wordt milder over de dingen die je lastig vond. De relatie wordt dan gelijkwaardiger. ’ Dat is het ideale plaatje. Het kan ook ingewikkeld zijn. Als je niet goed bent losgekomen van je moeder bijvoorbeeld, waardoor je nog te veel vastzit aan haar mening. Je moet bijvoorbeeld twee keer per week op de koffie komen, en als je dat niet doet, heb je een rotgevoel. ‘Dan heb je nog steeds een afhankelijke relatie’, zegt Sarianne. ‘Je moet je moeder durven teleurstellen, en dat is een hele klus. Het is dus heel belangrijk om de ruimte te hebben gekregen om jezelf te ontwikkelen. Als dat niet in je puberteit is gebeurd, kan het nog steeds op een later moment. Heel belangrijk, want als jij een goede relatie met je moeder hebt, geef je dat ook weer door aan je eigen kinderen. ’ 14 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 15

Op de wand Heel stoer voor kleine mannen: het dinobehang van Roomblush. Met prachtige bladeren en getekende dino’s tegen een lichtgroene achtergrond. Geen fan van dino’s? Het Belgische merk verkoopt nog veel meer vliesbehang in prachtige prints. Vanaf € 69, - per rol, via roomblush. com Streepje voor Priscilla van webshop Kleine Baasjes zit heel wat uurtjes achter de naaimachine. Ze maakt alle kleding zelf van mooie, biologisch gecertificeerde stofjes. Deze gestreepte jumpsuit met houten knoopjes, bijvoorbeeld. Te koop voor € 31, 95 via kleinebaasjes. nl Leuks en zo baby SAMENSTELLING MARLIES HUISMAN Knisperend zacht In dit zachte ‘Petit Monkey’-knisperboekje van organisch katoen staan prachtige illustraties van Marieke ten Berge. Er zijn wakkere en slapende dieren in hun holletjes te zien. Dit is absoluut een fijn knuffelboekje. Te koop voor € 13, 95 via psikhouvanjou. com Op hout De (geboorte)posters van Printcandy zijn gedrukt op hout en zo te personaliseren dat ze helemaal bij jullie gezinssamenstelling passen. Een mooi en persoonlijk kraamcadeau en fijne blikvanger op de babykamer. Bestel jouw posters voor € 34, 50 via printcandy. nl Voor de eerste stapjes Wilma van Mini Pebbles ontwerpt en maakt de mooiste babyschoentjes van zacht leer. De soepele schoentjes zijn perfect voor de eerste stapjes. Te koop vanaf € 34, 50 via minipebbles. com Vak apart Dat deze knappe tas van Dusq een Baby Innovation Award won, verbaast ons niets. Hij is gemaakt van duurzaam materiaal (gerecyclede petflessen) en heeft een voorvak met waterproof coating; handig voor zwemkleren en wasbare luiers. De tas heeft ook een vak voor je laptop, een veilig vak op de rug voor je portemonnee of telefoon, én in het zijvak past precies een fles. Koop jouw tas voor € 199, - via babyinnovationaward. nl Blije billen Leuke printjes – het oog wil ook wat – een fijne pasvorm en gemaakt van cellulose afkomstig uit FSC®-gecertificeerde bossen. O, en dan worden de luiers ook nog eens bij je thuisbezorgd in een handige ‘maandbox’. Vanaf € 54, - via lillydoo. com Ha, Nijntje! Wie kent het lieve konijntje niet? Deze knuffel van zacht corduroy is lekker groot (50 centimeter) en heerlijk om mee te knuffelen of op de babykamer neer te zetten. Nijntje kost € 59, 99 via musjes. com Lekker smeren De naam Oh-lief verwijst naar het belangrijkste ingrediënt in hun producten: olijfolie. Met deze zachte wax kun je het babyhuidje na het badderen insmeren voor een kalmerend effect. De wax verzacht ook insectenbeten, zonnebrand en berg. Een pot is € 12, 95 via ohlief. com Mail voor 1 november naar redactie@sestramama. nl met je naam en adres. 1 X EEN BABY BOX VAN OH-LIEF! + EEN PAKJE WE T WIPES Win! 22 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 23

Wie ben jij als de storm om je heen raast? Lezen is goed voor je karakter  Zuurdesem 10 ideeën die op je lachspieren werken DIY - warmte en geborgenheid Mooie jassen mode EEN WARME DEKEN uitwerking. indd 3uitwerking. indd 3 09-06-20 10:4009-06-20 10:40 En, wat vind je van Sestra mama? Smaakt het naar meer? Neem dan nu een abonnement en krijg korting! 1 jaar voor maar € 35! Je krijg t: ❱❱ 2 x Sestra mama (februari en augustus) ❱❱ 2 x Sestra magazine (mei en oktober) ❱❱ V ierweekse videocursus over de geestelijke wapenrusting voor moeders GA NA AR SESTRA. NL/MAMA OF BEL 088 326 33 40 ACTIE! Speciaal voor jou. Onder alle abonnees (huidige en nieuwe) verloten we een familyfotoshoot van onze vaste fotograaf Elisabeth Ismaïl t. w. v. € 250. Word om kans te maken voor 1 november abonnee. 1 JA A R VOOR MAAR € 35 48 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 49

BLOGGER MAMALOTJE OVER ROLMODELLEN ‘Ik ben geen goedheilig- man ’ Naar eigen zeggen is haar leven niet anders dan dat van de buurvrouw, maar het is natuurlijk wel een dingetje om je ‘gestreepte’ buik en allesoverheersende zwangerschapsmisselijkheid met de wereld te delen. In gesprek met blogger en Instagrammer Mamalotje, oftewel: Lotte Laan, vrouw van Derko, tevens moeder van Fiep (2, 5) en ‘numero twee’, die nog wordt verwacht. TEKST HILDE KOOIJ-TROMP FOTO’S MAMALOTJE SESTRA MAMA 25 24 SESTRA MAMA

BLOGGER MAMALOTJE OVER ROLMODELLEN ‘Ik ben geen goedheilig- man ’ Naar eigen zeggen is haar leven niet anders dan dat van de buurvrouw, maar het is natuurlijk wel een dingetje om je ‘gestreepte’ buik en allesoverheersende zwangerschapsmisselijkheid met de wereld te delen. In gesprek met blogger en Instagrammer Mamalotje, oftewel: Lotte Laan, vrouw van Derko, tevens moeder van Fiep (2, 5) en ‘numero twee’, die nog wordt verwacht. TEKST HILDE KOOIJ-TROMP FOTO’S MAMALOTJE SESTRA MAMA 25 24 SESTRA MAMA

REGENBOOGPANNENKOEKEN Sarah: ‘Mijn jongens zijn altijd helemaal blij als zij deze soep zelf mogen “versieren”. ’ Ve g a voor het hele gezin! sequi dundeni cum autate pedi seque pel min nustincimet, ommodit, ut velicat landucil illante mporpor ehendes volorrunda dist maion porum et aspis anditio issinci psuscit alique simustiusam conseque ipsa dita nobisci que voluptus ea nossita volorepuda prem venis exceper spicid maxim sum et laceaturi rae conecte pre volorio intiasim rem sanditatus nus doluptatene et et reicatq uatium que velitaquam voluptur rerument DINOBURGERS We vertellen onze kinderen vaak over hoe sterk we worden van wat we eten. Neem deze spinazie-quinoaburgers: we weten allemaal dat Popeye zo sterk is omdat hij zo gek is op spinazie, dus van deze burgers word je hartstikke sterk! VOLWASSEN UPGRADE: Volwassen upgrade: vul de rolletjes met verkruimelde feta, zuurkool en een basilicum-boerenkoolsalade met een citroen - vinaigr ette. VOLWASSEN UPGRADE: voeg geprakte avocado en extra groentes toe aan de burgers, of dien ze op met salade en wat granen. Welk recept David en Luise het vaakst voor hun kinderen maken? Regenboogpannenkoeken, met een boost van extra groentes. Want daar zijn deze vader en moeder sterren in. TEKST THE LITTLE GREEN KITCHEN, ESTHER VAN LUNTEREN REGENBOOGPANNENKOEKEN 108 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 109

Een leesfragment uit Ruimte!, over eenvoudiger leven WOR DT ALS ALLES TE Met de buren uit de vijf andere woningen delen ze het toilet. Stromend water is er niet. Wel een put waar langs het open riool stroomt. Maria vertelt: “Als één van de buren ziek wordt, dan worden we allemaal ziek. Ik weet niet hoe ik dat moet voorkomen. ” Leven is een uitdaging Maria en haar gezin leven van minder dan € 2, 60 per dag. Hiervan betaalt ze: eten, kleding, huur, de doktersrekening en ga zo maar door. Cyrus Nkilijiwa is directeur van het Compassion-project waar Samir (4), het zoontje van Maria, naartoe gaat. Cyrus: “Door de lockdown is het project nu gesloten, maar wij doen er alles aan om gezinnen door deze crisis heen te helpen. Ze hebben vrijwel geen werk meer, geen inkomen en dus geen eten. ”Houd vol, je bent niet alleen In het Compassion-project leerde Maria om zeep te maken. “Ik heb van het project extra middelen gekregen om zeep te maken. Ze hebben ook een vergunning geregeld, zodat ik ondanks de lockdown in de wijk zeep mag verkopen, ” vertelt Maria. “Mijn man is zijn werk kwijt door de pandemie. De zeep-verkoop is mijn enige bron van inkomsten. Ik verdien niet genoeg om deze crisis te overleven. ” Een keer in de twee weken komt Cyrus langs. Niet alleen met extra middelen om zeep te maken, maar ook met een voedselpakket. Levensmiddelen die zeggen: houd vol, je bent niet alleen! COVID-19: houd anderhalve meter afstand. Dat is haalbaar, maar niet voor Maria en haar gezin. Zij woont in een sloppenwijk van Arusha, Tanzania. Samen met haar man en drie kinderen leeft ze in één ruimte met één bed voor het hele gezin. De lockdown is nog steeds van kracht. Help de meest kwetsbaren te beschermen tegen de gevolgen van COVID -19. Doneer: compassion. nl/corona of via IBAN: NL91 INGB 0000 003232 o. v. v. COVID-19 noodhulp ‘ Ik verdien niet genoeg geld om deze crisis te overleven’ ADVERTORIAL | COMPASSION NEDERLAND TEKST JIRSKA ALBERTS Deze bedragen zijn indicatief en verschillen per land. l Jouw donatie gaat naar het wereldwijde noodhulpfonds waarmee gezinnen direct worden ondersteund in wat er voor hen nodig is. Vo e d se l Voor ¤45 kan een gezin van 5 personen een voedselpakket voor 2 weken krijgen, inclusief voedingssupplementen voor ondervoede kinderen. ¤45 Doneer voor COVID-19 noodhulp Jouw gift Jouw gift draagt bij aan COVID-19 noodhulp waarmee lokale kerken gezinnen op maat kunnen voorzien. Kies je eigen donatiebedrag Hygiëne Voor ¤75 kunnen drie gezinnen een essentiële hygiënekit voor 6 maanden krijgen. Ook krijgen ze voorlichting om besmetting tegen te gaan. ¤75 Onderdak Voor ¤90 kan een gezin bijvoorbeeld een maand de huur betalen, omdat ouders door de lockdown niet kunnen werken en dus geen inkomsten hebben. ¤90 SESTRA MAMA 123

Oprah Winfrey, Michelle Obama, Sara Blakely (oprichter Spanx) … Stuk voor stuk krachtige vrouwen die zich niet schamen voor wie ze zijn en wat ze kunnen. Vrouwen die hun eigen verhalen inzetten om andere vrouwen te empoweren. Vrouwen die durven. Ik moet ook denken aan een vrouwelijke commercieel directeur met wie ik een paar jaar gewerkt heb. Ik vond haar ambitieus, betrokken, kundig, en – niet onbelangrijk – ze zag er altijd uit om door een ringetje te halen. Ik werkte destijds op de afdeling communicatie van een uitgeverij en vroeg me af of het equivalent van haar leven mijn toekomst zou zijn. Ik voelde toen al dat ik er de capaciteit voor had om directeur te zijn. Van jongs af aan vond ik het heerlijk om de baas te zijn en plannen te bedenken. Ondertussen liep ik daar bij de uitgeverij stuk op politieke spelletjes én hoorde ik in de wandelgangen dat de commercieel directeur ging scheiden … CARRIÈRE MAKEN Het deed me nadenken over de volgende stap, hoewel ik eigenlijk nooit zo met het uitstippelen van mijn carrière bezig was. Ik ging na de opleiding journalistiek aan het werk als jongerenwerker, richtte vervolgens een meidentijdschrift op, werkte een paar jaar als communicatieadviseur, was directeur van een stichting en ben inmiddels heel tevreden als zelfstandig ondernemer en moeder. In de periode voordat ik moeder werd, was ik geleidelijk van vijf dagen werken naar vier dagen gegaan, omdat ik meer tijd In haar studententijd zag hoofdredac teur Eline Hoogenboom zich op hoge hakken voortbewegen door haar droomstad New York om de nieuwe Anna Wintour (’s werelds befaamdste hoofdredacteur) te worden. Tot het echte leven zich aandiende en ze vooral ontdekte dat het loont om zélf keuzes te maken. TEKST ELINE HOOGENBOOM ‘IK GELOOF VOORAL DAT HET NIET ÓF, ÓF HOEF T TE ZIJN’ Werkende moeders Mijn rolmodellen leren mij dat het belangrijk is om zelf keuzes te maken, mét aandacht voor de behoeften van mijn geliefden. ‘Moeders hebben vaak de neiging de levenshuizen van hun partner en kinderen belangrijker te vinden dan hun eigen levenshuis’ 44 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 45

Oprah Winfrey, Michelle Obama, Sara Blakely (oprichter Spanx) … Stuk voor stuk krachtige vrouwen die zich niet schamen voor wie ze zijn en wat ze kunnen. Vrouwen die hun eigen verhalen inzetten om andere vrouwen te empoweren. Vrouwen die durven. Ik moet ook denken aan een vrouwelijke commercieel directeur met wie ik een paar jaar gewerkt heb. Ik vond haar ambitieus, betrokken, kundig, en – niet onbelangrijk – ze zag er altijd uit om door een ringetje te halen. Ik werkte destijds op de afdeling communicatie van een uitgeverij en vroeg me af of het equivalent van haar leven mijn toekomst zou zijn. Ik voelde toen al dat ik er de capaciteit voor had om directeur te zijn. Van jongs af aan vond ik het heerlijk om de baas te zijn en plannen te bedenken. Ondertussen liep ik daar bij de uitgeverij stuk op politieke spelletjes én hoorde ik in de wandelgangen dat de commercieel directeur ging scheiden … CARRIÈRE MAKEN Het deed me nadenken over de volgende stap, hoewel ik eigenlijk nooit zo met het uitstippelen van mijn carrière bezig was. Ik ging na de opleiding journalistiek aan het werk als jongerenwerker, richtte vervolgens een meidentijdschrift op, werkte een paar jaar als communicatieadviseur, was directeur van een stichting en ben inmiddels heel tevreden als zelfstandig ondernemer en moeder. In de periode voordat ik moeder werd, was ik geleidelijk van vijf dagen werken naar vier dagen gegaan, omdat ik meer tijd In haar studententijd zag hoofdredac teur Eline Hoogenboom zich op hoge hakken voortbewegen door haar droomstad New York om de nieuwe Anna Wintour (’s werelds befaamdste hoofdredacteur) te worden. Tot het echte leven zich aandiende en ze vooral ontdekte dat het loont om zélf keuzes te maken. TEKST ELINE HOOGENBOOM ‘IK GELOOF VOORAL DAT HET NIET ÓF, ÓF HOEF T TE ZIJN’ Werkende moeders Mijn rolmodellen leren mij dat het belangrijk is om zelf keuzes te maken, mét aandacht voor de behoeften van mijn geliefden. ‘Moeders hebben vaak de neiging de levenshuizen van hun partner en kinderen belangrijker te vinden dan hun eigen levenshuis’ 44 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 45

We weten niet hoe het bij jullie ging, maar bij ons schoot de ‘tijd samen’ met onze partners er de afgelopen maanden nogal eens bij in. Met deze zes tips én een fijne oppas, kunnen we die momenten inhalen. Verdiend! 6 relatie 1 GEEF C OMPLIMEN TJES Wat als je elke dag een complimentje zou krijgen? Daar wordt toch iedereen blij van? Probeer eens bewust stil te staan bij hoe vaak je jouw partner een complimentje geeft. Minder vaak dan je zou willen? Dan is deze tip voor jou: geef je partner elke dag een oprecht compliment. Niet omdat het moet, maar omdat het kan. Een van de vijf liefdestalen is namelijk: positieve woorden. Wie weet is dat wel de liefdestaal van jouw partner. 2 VERRAS ELK A AR Wees eerlijk: het bedenken van écht goede verrassingen is soms knap lastig. Maar het hoeft niet altijd groots of ingewikkeld te zijn. En help je lief eens op weg. Maak bijvoor - beeld afzonderlijk van elkaar een ver - langlijstje met vijf cadeautips en wissel de lijstjes uit. Het moment en de plaats om je partner te verrassen met een van de cadeaus op het lijstje is aan jou … 4 GEEF ELK A AR EEN UITSL A AP - O CHTEND Rust is een groot goed dat niet altijd makkelijk te krijgen is. Zijn jullie dagelijks al vroeg in touw met kinderen, het huishouden of werk? Gun elkaar dan een uitslaapochtend: één dag in de week (of om de week) waarop een van jullie lekker in bed mag blijven liggen. Die ochtend neemt de ander de zorg voor alles op zich, terwijl de uitslaper tijd voor zichzelf heeft. Tijd om rustig te beginnen, een boek te lezen of lekker te hobbyen. 5 DEEL JE FAVORIE T E IN T IEME HERINNERINGEN EN VERL ANGENS ME T ELK A AR Lichamelijke aanraking is een belangrijk onderdeel van een relatie. Het gaat niet alleen om het meest intieme samenzijn, maar ook om dikke knuffels, een kus voor het weggaan of bij het thuiskomen, en een hand op je been als jullie gezellig samen op de bank zitten. Welke aanraking verwarmt jouw hart het meest? Hoe begroet jij je partner het liefst? Elkaar aanraken is niet alleen heerlijk om te doen, maar ook boeiend (en stimulerend . . . ) om eens over te praten. 6 SPEEL SAMEN IT ’S A DATE! In het strategische liefdesspel It’s a Date van NEEMA Games in samenwerking met Marriage Course, strijd je met je partner om de ideale date. Gaandeweg leer je veel over elkaar door de vragen die je elkaar stelt. Zo investeer je op een ontspannen, gezellige manier in je relatie. Perfect om je relatie eens op een andere manier aandacht te geven! Wat is jouw beste date-tip? Laat het ons weten en mail naar redactie@sestramama. nl om kans te maken op een exemplaar van It’s a Date (verkrijgbaar bij alle christelijke boekhandels en webshops). 3 STOP NOOIT M E T D A T E N Samen daten houdt je relatie gegarandeerd leuk. Verken bijvoorbeeld samen een nieuwe stad. Je hebt zoveel leuke steden in Nederland: Amersfoort, Wijk bij Duurstede, Gouda, Elburg en ga zo maar door. Pak de kaart van Nederland en maak samen de keuze om eropuit te trekken. Zo heb je echt tijd voor elkaar. En het allerbelangrijkste: zorg dat je aandacht ook echt bij elkaar is. Geniet van het samenzijn en de avonturen die je samen beleeft. MAIL &WIN TEKST CHRISTIEN BOS EN ELSKE LINDEMA (NEEMA) 72 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 73 X

pomponwand- hanger BENODIGDHEDEN: pomponmallen, restjes gekleurd acrylgaren, karton, lijm WERKWIJZE: Maak een flinke berg pompons in verschillende groottes en in de kleuren waar je blij van wordt. Knip een grote cirkel uit karton (doorsnede ongeveer 50 cm) en plak hierop alle pompons. Plak ze dicht op elkaar, zodat je het karton niet meer ziet. Hang de hanger door middel van een touwtje op. Voor deze ‘zelfmaker’ kun je helemaal los met pomponmallen. Als je deze niet hebt, kun je eenvoudig malletjes knippen uit karton. MA AK DEZE VROLIJKE DI Y Wij mogen twee keer het boek Smûk van Wimke Tolsma weggeven! Wat moet je doen? Stuur (voor 1 oktober 2020) een mailtje naar redactie@sestramama. nl met een foto van een van de twee creaties uit deze editie van Sestra Mama. Ook kun je het boek met korting bestellen! Ga naar wimke. nl/ smuk en gebruik de code sestramama. Je betaalt dan slechts 15 euro (inclusief verzendkosten) voor het boek. De code is geldig tot en met 30 oktober 2020. W I N ! 54 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 55

Dat de meningen sterk verdeeld zijn, ervaart Martine Neuteboom regelmatig. Ze werkt als intern begeleider in het basisonderwijs en spreekt ouders wanneer er zorgen zijn over het sociaal- emotioneel welbevinden van een leerling. ‘Wanneer de mogelijkheid van een psychologisch onderzoek naar voren komt in een gesprek, zijn er ouders die hier afwijzend tegenover staan. Ze zijn bang dat hun kind in een hokje wordt gestopt. Aan de andere kant spreek ik ouders die zo’n onderzoek zien als erkenning in een lange zoektocht naar hulp voor hun kind. ’ DUIDELIJKHEID Als orthopedagoog heeft Fieke Oosterhuis te maken met kinderen die een psychologisch onderzoek gesteld door een bevoegd onderzoeker. Er wordt niet alleen naar het kind gekeken, maar er wordt gebruikgemaakt van meerdere informatiebronnen, waaronder vragenlijsten die door ouders en leerkrachten zijn ingevuld. Een beschrijvende diagnose geeft veel inzicht bij het bepalen van een juiste aanpak. Deze kan bijdragen aan een andere, positieve kijk op bepaald gedrag. Niet alleen voor de omgeving van het kind kan dit helpend zijn. Vanaf een jaar of 10 kan een diagnose ook voor het kind zelf duidelijkheid geven. Deze erkenning geeft vaak een hoop lucht. ’ ONNAUWKEURIG Psychiater Bram Bakker erkent het belang van beschrijvende diagnostiek. Toch is hij beslist geen voorstander van het vaststellen van een psychische diagnose bij kinderen. ‘De meetinstrumenten die gebruikt worden, kloppen niet. De uiteindelijke diagnose hangt te sterk af van de interpretatie van de behandelaar. Waar de ene behandelaar tot de diagnose ASS (autismespectrumstoornis) komt, kan een andere behandelaar op grond van dezelfde informatie tot een andere conclusie komen. Bovendien wordt beleid geschreven op grond van de naam die je aan het etiket geeft, waardoor alle kinderen met ADHD aan het einde van het liedje alsnog over een kam worden geschoren. Heel handig voor de industrie die hierachter zit, maar absoluut niet helpend voor een kind. ’ Bram ziet met lede ogen aan dat het aantal kinderen met een etiket nog altijd lijkt te groeien. ‘Het aantal kinderen dat klem komt te zitten tussen het ontwikkelingsstadium waarin het zit en de eisen die er tegenwoordig aan kinderen gesteld worden, groeit. Dat betekent dat er iets mis is met de eisen, niet met het kind. Je kunt de ontwikkelingsstadia van een kind niet zomaar veranderen. Doordat de eisen die door de omgeving aan kinderen gesteld worden, steeds meer en zwaarder worden, krijg je vanzelf meer kinderen die gedrag vertonen dat anders is dan de norm. Op die manier zie je dat er steeds meer kinderen zijn die gedrag vertonen waarmee ze aan de criteria van een stempel voldoen. Dat slaat nergens op. ’ SCHADELIJK Volgens Bram kan een eenmaal vastgestelde diagnose veel schade aanrichten. ‘Het valt me op dat veel ouders de diagnose van hun kind al dan niet bewust gebruiken om zelf niet in de spiegel te hoeven kijken. Problemen in een gezin worden afgeschoven op de gestelde diagnose. Het desbetreffende kind wordt de hand boven het hoofd gehouden, de omgeving past het gedrag aan de diagnose aan. Hiervan wordt een kind niet sterker, en zo sluit je de ogen voor andere oorzaken. Bepaalde organisaties verdienen hier kapitalen mee, maar het kind en zijn directe omgeving zijn uiteindelijk de dupe van dit systeem. ’ Ook Fieke erkent deze valkuil. ‘Wie de diagnose als eindpunt ziet, doet het kind geen recht. Het gaat erom wat je met de diagnose doet om het kind verder te helpen. Daarbij neem je ook de omgeving van het kind mee. ’ ondergaan. ‘Als een diagnose alleen als een etiket wordt gezien, doe je een kind tekort’, vindt zij. ‘Goede diagnostiek is veel meer dan alleen de naam die je eraan hangt. Juist de beschrijvende diagnose is belangrijk. Dit is het beeld waarin de behandelaar duidelijk maakt wat er precies met dit specifieke kind aan de hand is. In zo’n beschrijving wordt rekening gehouden met risicofactoren, zoals een mogelijke erfelijke aanleg. Daarnaast met beschermende factoren, zoals de sterke kanten van het kind. Bovendien wordt er bij een psychologisch onderzoek rekening gehouden met de omgeving waarin het kind opgroeit. ’ Fieke geeft aan dat het vaststellen van een diagnose zorgvuldig gebeurt. ‘Een diagnose wordt FIEKE: ‘Vanaf een jaar of 10 kan een diagnose ook voor het kind zelf duidelijkheid geven’ BRAM: ‘Het aantal kinderen dat klem komt te zitten tussen het ontwikke- lingsstadium waarin het zit en de eisen die er tegenwoordig gesteld worden, groeit’ Hoe zit het met de officiële cijfers? Bij jongeren van 12 tot 17 jaar constateert het CBS dat 1 op de 20 jongeren een diagnose heeft waaruit psychische ongezondheid blijkt. Het aantal kinderen tot 12 jaar met een psychische diagnose is onbekend. Voor dit artikel zijn 100 leerkrachten uit de bovenbouw van het basisonderwijs benaderd. Daarvan geven 94 leerkrachten aan dat er in alle groepen die ze de afgelopen 5 jaar onder hun hoede hadden, bij minstens 1 leerling per klas een psychische diagnose is vastgesteld. Bron: RIVM, Trimbos-instituut & Amsterdam UMC. (2019). Mentale gezondheid van jongeren: enkele cijfers en ervaringen. https://www. rivm. nl/sites/default/files/2019-05/011281_120429_RIVM%20 Brochure%20Mentale%20Gezondheid_V7_TG. pdf ADHD, PDD-NOS, ASS … Het aantal kinderen met een psychische diagnose neemt toe. Waar de een dit als erkenning ervaart en een flinke stap voorwaarts, spreekt de ander oneerbiedig over ‘etiketten plakken’. Hoe betrouwbaar is een diagnose immers als een kind nog volop in ontwikkeling is? Heeft een kind er baat bij, of richt zo’n stempel alleen maar schade aan? Issue etiket op kinderen? ZINVOL OF SL A AN WE DOOR? TEKST JUDITH VAN HELDEN Lastige onderwerpen, ingewikkelde vragen en moeilijke mama-thema's. We willen ze niet pasklaar beantwoorden, maar wel bespreken. 116 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 117

Primaire kleuren Wij hebben recent ons huis verbouwd, en wat een tijd en energie gaat daar in zitten! Te beginnen met vele avonden op Pinterest, want het moet natuurlijk wel stylish verantwoord zijn. Vervolgens een totale verbouwing, een klantenkaart bij Loods 5 en een interieurstylist. Met als resultaat een prachtig opgeknapt, zelf geklust huis. Helemaal naar mijn zin! Maar verspilde moeite, zo bleek al snel na de geboorte van onze zoons. Alle zo zorgvuldig ingerichte, op kleur gecombineerde kamers - de kleur van de keuken komt terug in het dekbedovertrek - liggen tegenwoordig vol met Duplo in primaire kleuren. Er staan plastic bakken vol met al het speelgoed dat mijn zussen met liefde doorgaven, en de hippe betonnen vloer blijkt niet bestand tegen paarse viltstift. Dat kinderen hun eten niet netjes van hun bord naar hun mond brengen, maar graag experimenteren met het uitspugen van de substantie, had ik kunnen bedenken toen ik een erfstuk als kleed in de keuken legde. Wie het nu nog erven wil … ‘Alle zo zorgvuldig ingerichte, op kleur gecombineerde kamers liggen tegenwoordig vol met Duplo in primaire kleuren’ E n ja, als ik ’s avonds onder mijn kussen weer eens een Paw Patrol auto vind, dan baal ik er toch wel een beetje van. Maar ik probeer me er niet te veel aan te ergeren, het is ook hun huis en ik ben blij dat ze zich er vrij en thuis voelen. Een huis waarin het belangrijker is dat het speelgoed bij het interieur matcht, dan dat de kids ermee spelen … dat vind ik dan weer niks. PU NT Nyncke Graafland (36), woont met haar man en twee zonen (3 en 1) in de binnenstad van Delft. Naast haar werk als ambtenaar in het sociaal domein is ze veel buiten met de jongens, leest ze steeds graag, en houdt ze van een opgeruimd huis met veel bloemen. Hoe leuk we het moederschap (meestal) ook vinden, sommige dingen zijn gewoon hartstikke balen. Punt. Hoe heb jij de CORONATIJD ervaren? ERNA VAN SPRONSEN: ‘Na de eerste paar weken werd het best ontspannen. Veel gewandeld, gesjoeld, spelletjes gespeeld en eten afgehaald in het weekend. Lekker in een bubbel met je gezin. ’ PETRA VAN DIJKEN: ‘STILSTAAN EN R U S T, KORTOM QUALITYTIME! SOMS FLINK AANPOTEN. PERSONEELS ADVISEUR, MAMA, JUF EN VROUW TEGELIJK. ’ MARIAN HILGEMAN: ‘Op 16 maart begon een nieuw levensjaar voor mij. Ik wist toen nog niet dat die dag het begin zou zijn van wekenlang zeilen op de wind van de dag. Meer was er niet nodig, en het was zo fijn dat ik er soms met heimwee aan terugdenk. ’ DANIELLE KOUDIJS: ‘R ust thuis in een wereld die op zijn kop stond. Gedwongen uit de ratrace stappen bracht alleen maar verbinding!’ HENRITA VAN DEN HOORN: ‘Het was een tijd van opladen, samenzijn en verbinden. Door mijn burn-out vond ik het wel pittig, maar ook waardevol en rijk, want God was erbij!’ MINKE VAN DER EIJK: ‘Ik vond het een rottijd. Een kind dat het niet trok, een man in een vitaal beroep en een chronisch zieke mama die ineens juf was. Niets ‘bonden’ samen. ’ 128 SESTRA MAMA SESTRA MAMA 129

FOTO: ELISABETH ISMAÏL Deel jouw ervaring als mama op social media met: #zobenikmama 2 SESTRA MAMA Smaakt het naar meer? Neem dan nu een abonnement! 1 jaar voor maar €35 Ga naar sestra. nl/mama of bel 088 3263340 Volgende keer: In verwachting! Een nummer over open handen, hoop en het tellen van zegeningen. En heel veel persoonlijke verhalen van moeders, interviews, (geloofs)opvoeding, relaties en werk. DE VOLGENDE SESTRA MAMA VERSCHIJNT 20 FEBRUARI Life do esn’t come with a manual, it comes with a mother Volg jij ons al op instagram? Daar gaat de community verder! Deel samen met andere moeders tips en ervaringen en inspiratie. @sestramama SESTRA MAMA 131

FOTO: ELISABETH ISMAÏL Deel jouw ervaring als mama op social media met: #zobenikmama 2 SESTRA MAMA Smaakt het naar meer? Neem dan nu een abonnement! 1 jaar voor maar €35 Ga naar sestra. nl/mama of bel 088 3263340 Volgende keer: In verwachting! Een nummer over open handen, hoop en het tellen van zegeningen. En heel veel persoonlijke verhalen van moeders, interviews, (geloofs)opvoeding, relaties en werk. DE VOLGENDE SESTRA MAMA VERSCHIJNT 20 FEBRUARI Life do esn’t come with a manual, it comes with a mother Volg jij ons al op instagram? Daar gaat de community verder! Deel samen met andere moeders tips en ervaringen en inspiratie. @sestramama SESTRA MAMA 131

D juncan & Meis jeD jamila WELKE INVLOED HEBBEN INFLUENCERS OP TIENERS? LIEFDE, REGELS EN EEN DUIDELIJK GELUID VALLEN EN OPSTAAN ///////////////////////// # zobenik mama ///////////////////////// EERLIJKE VERHALEN VOOR EN VAN GELOVIGE MOEDERS Se stra MA MA MA MA Zo ben ik . . . isbn: 9789492831668 € 9, 95 NUMMER 2 // NAJA AR 2020 NUMMER 2 // NAJA AR 2020 ROLMODELLEN LATEN ZIEN HOE JE HET DOET Het geheim van Het geheim van geloof doorgevengeloof doorgeven Se stra MAMA