Sestra Liever vandaag

ochtend middag avond 10 INHOUD OCHTEND 11 PORTRET VERLOSKUNDIGE: Hoop in het ochtendlicht 14 De stilte van de morgen + ONTWERP JE EIGEN OCHTENDROUTINE 20 Start-je-dag-lifestyle 24 Spoedcursus plannen 28 De mooiste kadootjes maak jezelf 38 Leven tussen gisteren en morgen 42 MODE: Oud wordt nieuw 49 COLUMN PETRA BUTLER: Was het maar morgen 54 INHOUD MIDDAG 55 PORTRET FOTOGRAAF: Het goddelijke middaglicht 58 De vrouw die 'zus' heet 62 AGENDA 68 MORNINGSTAR FOUNDATION Verhaal van hoop 71 Lekker lezen 73 Een feestje in één dag 77 Crea makers 2 PORTRETTEN 83 Sestra foto-challenge 86 Maak-je-middag- lifestyle 89 COLUMN JANNEKE BURGER: Maximalisme 92 INHOUD AVOND 93 PORTRET VIOLISTE: De donkerte van het avondlicht 96 ESSAY: Wees een maker 99 Steek de winter-bbq aan! 4 RECEPTEN 104 CREA & KOOKBOEKEN 106 Je bent het al! 112 Lachen is hemels en gezond 118 Geluk bevindt zich in de momenten tussenin 122 Warm-en-knus-lifestyle 125 COLUMN ESTHER VAN LUNTEREN Onweerstaanbaar 128 De kunst van het ophouden Deze verhalen zijn van de cover. 52 8 90 7 INHOUD SestraLieverVandaagThuis.indd 7 23-09-19 10:05

ochtendrituelen De wekker gaat; ik kom met tegenzin mijn bed uit en word meteen opgeëist door alles wat deze dag met zich meebrengt. Wat wordt het anders, wanneer je de beste tijd van de dag aan God geeft. De stilte van de morgen Hoe een ochtendritueel meer rust in je leven kan brengen 14 Tekst: Hannah Zandbergen SestraLieverVandaagThuis.indd 14 23-09-19 10:05

H et is voor mij altijd een worsteling om tijd voor God te vinden. Meestal begint mijn dag chaotisch en net iets te laat. Dat is totaal anders bij kloosterlingen. Zij hebben een vast dagritme, waardoor ze ’s nachts of ’s ochtends vroeg de tijd nemen om bij God te zijn. Abt Ad Lenglet zegt: ‘In de eerste stille uren van de dag ben ik het dichtst bij God. Mijn geest is dan het vrijst, misschien ook wel omdat niets en niemand mij kan storen.’ Wat een mooi beeld: de eerste momenten van de dag zijn voor God. Er is iets bijzonders aan de hand met die vroege ochtenduren. De wereld slaapt nog, het huis is stil. Er zijn nog geen excuses als ‘te moe’ of ‘te druk’. Er is rust en aandacht om je helemaal op God te richten. Gods ogen Jezus zelf ging ’s ochtends als eerste naar zijn Va­ der toe, juist als er een drukke dag voor Hem lag. ‘En ’s morgens vroeg, nog diep in de nacht, stond Hij op, ging naar buiten en begaf Zich naar een eenzame plaats, en bad daar.’ (Marc. 1:35, HSV) In de psalmen lezen we vaak dat David ’s ochtends allereerst God zoekt (Ps. 63:2, HSV; 143:8). ‘Als je in de ochtend tijd voor God neemt, laat je daarmee zien dat je jouw re­ latie met Hem serieus neemt. Wat jouw prioriteit heeft, blijkt uit je dag­ indeling; de beste tijd van je dag is voor God’, zegt Joline Zuidema. Ze is stiltecoach, ‘christfullness’ ­trainster en schrijver van het boek Hier is rust. ‘Ook voor jezelf is het prettig om zo je dag te starten. Het geeft je een andere focus. Je bent meer geneigd om dingen van­ uit Gods ogen te bekijken. Als je gebeden hebt voor iets wat je die dag gaat doen, benader je jouw taak of degene die je ontmoet, op een andere manier.’ Hadassa van der Vegt herkent dit. Zij noemt zichzelf absoluut geen ochtendmens, maar kiest er toch bewust voor om iedere dag om kwart over zes op te staan. Het eerste halfuur van haar dag brengt ze alleen door. ‘Vroeg opstaan kost me moeite, maar brengt me zo veel. Mijn dag be­ gint in de rust, samen met God, en dat blijft zo gedurende de rest van de dag. Ik keer telkens weer terug naar die rust.’ Alleen maar stil Dat zou ik ook wel willen: steeds terugkeren naar de rust van de ochtend. Hoe vind ik ’s ochtends de rust waar Hadassa over spreekt? In Tijd nemen van Leo Fijen lees ik hoe kloosterlingen iedere ochtend zeker een uur tijd nemen om stil te zijn. Alleen maar stil. Bij mij wordt stille tijd meteen weer iets actiefs: bijbellezen, een podcast luis­ teren … Joline: ‘We zijn vaak zo gericht op kennis en ontwikkeling, zelfs als we stille tijd houden. In mijn boek spreek ik in plaats van stille tijd over “verstilde tijd”. Word eens stil in je hart en luister naar wat God je te zeggen heeft. ‘We zijn vaak zo gericht op kennis en ontwikkeling, zelfs als we stille tijd houden’ 15 SestraLieverVandaagThuis.indd 15 23-09-19 10:06

‘Blijf betekenis geven aan wat je doet. Een goede gewoonte moet geen lege gewoonte worden’ Denk bijvoorbeeld na over de vraag: wat heb ik van God gezien, ervaren of geleerd? Muziek kan een mooi hulpmiddel zijn om in Gods aanwezigheid te komen, of ga de natuur in om een stuk te wandelen.’ Wandelen terwijl ik net mijn bed uit ben? Ik moet er niet aan denken! Toch benadrukt iedereen die ik spreek, het belang van beweging in de ochtend. Je bloed gaat ervan stromen, er komt endorfi ne vrij en het moment geeft je een energieboost voor de rest van de dag. Amélie Taal begint haar ochtend­ ritueel zelfs met een halfuur sporten. ‘Aan sporten kom ik overdag niet toe. Op deze manier heb ik het meteen gedaan. Ik word goed wakker en kan daarna met een fris hoofd de rest van mijn ritueel doen.’ Joline heeft een goede tip: ‘Doe ’s ochtends de deur open en adem even de buitenlucht in, ook al is het maar twee minuten. Doe wat rek­ en strekoefeningen om je lichaam te activeren.’ Mentale energie Een ochtendritueel kun je he­ lemaal zelf vormgeven. In de kaders vind je een aantal voor­ beelden. Je doet de dingen die jij belangrijk vindt; of dat nu bij­ bellezen is, sporten of misschien wel een boek schrijven. Als je hier elke dag een vast moment voor neemt, wordt het vanzelf een routine. Uiteindelijk hoef je dan niet meer na te denken over wat je gaat doen, en dat spaart mentale energie. Je maakt effi ciënt gebruik van je wilskracht en zelfdiscipline, zegt Mason Curry, die een boek heeft geschreven over de routines van kunstenaars. Amélie merkt ook dat het steeds gemakkelijker wordt om vroeg op te staan, naarmate ze het langer doet: ‘Je lichaam went aan vroeg opstaan en vroeg naar bed gaan, het wordt een gewoonte. ’s Och­ tends moet ik niet te veel naden­ ken, maar gewoon meteen uit bed stappen.’ Hadassa moet als avondmens haar motivatie dui­ delijk voor ogen houden. ‘Ik moet mezelf steeds opnieuw voorhou­ den waarom ik het doe, anders verzandt de gewoonte weer.’ ‘Blijf betekenis geven aan wat je doet’, vindt Joline. ‘Een goede gewoon­ te moet geen lege gewoonte worden.’ Joline wil graag meege­ ven dat je niet te hard voor jezelf moet zijn. ‘Voel je niet schuldig als het niet lukt om ’s ochtends een moment met God te nemen. Soms past vroeg opstaan gewoon niet bij jou of bij de periode van je leven. God is er de hele dag door, en je mag altijd contact met Hem zoeken.’ Nog even dit Nieuwe ochtendroutine? Zorg dat je precies weet wat je gaat doen. Zet de avond ervoor alvast de dingen klaar, die je nodig hebt. Maak het voor jezelf aantrekkelijk om het vroege opstaan vol te houden. Om een nieuwe gewoonte te vormen, is een ‘beloning’ nodig. Kies een mooi, opbouwend boek waar je naar uitkijkt of haal lekkere thee in huis voor de ochtend. In de winter is het extra lastig om je warme bed uit te stappen. Trek in bed alvast sokken en een vest aan, zo maak je de overgang minder groot. Zorg dat de huiskamer is verwarmd. Simuleer daglicht met een wake-up. Zoek een maatje dat hetzelfde doet als jij, en stuur elkaar ’s ochtends een berichtje. Zet je wekker of telefoon wat verder van je bed, zodat je eruit moet om hem uit te zetten. 16 SestraLieverVandaagThuis.indd 16 23-09-19 10:06

Ochtendlied Joline Zuidema: ‘Deze werk­ vorm is geschikt voor wie ’s ochtends graag in beweging komt. Je kunt het zien als een vorm van gebed. Je li­ chaam is Gods schepping, je mag het gebruiken om Hem te aanbidden en te eren. Tegelijkertijd maakt het je lichaam los en actief voor deze dag. Zo gebruik je in je ochtendritueel je lichaam, ziel en geest.’ Zoek een lied dat je aan­ spreekt. Pak de tekst erbij en lees het lied door. Je bent hierbij gefocust op de tekst en nog niet op de melodie. Vraag jezelf eerst af: welk woord of welke zin springt er voor mij uit? Vervolgens denk je na over wat God door deze tekst heen tegen jou wil zeggen. Zet het lied aan, ga staan en beeld op de muziek de tekst uit. In jouw houding uit je dan jouw overgave, dankbaarheid en verlangen naar God toe. Miracle Morning In het boek Miracle Morning beschrijft Hal Elrod een vaste volgorde voor een ochtendroutine. Volgens hem helpt deze routine je om jouw dag doelgericht te beginnen. De Miracle Morning be- staat uit 6 onderdelen: stilte, affi rmatie, visua- lisatie, beweging, lezen en schrijven. Amélie ge­ bruikt deze indeling: ‘Het mooie van Miracle Morn­ ing is dat er veel ruimte is om er een christelijke invulling aan te geven. Als affi rmatie gebruik ik bij­ voorbeeld een bijbeltekst, en de stilte gebruik ik voor gebed. Wel heb ik de volg­ orde veranderd: ik begin met beweging, omdat ik dan goed wakker word.’ Leestip Joline Zuidema schreef het boek Hier is rust – vol aandacht leven met God . Een boek vol opdrachten en oefeningen die je helpen om aandachtig in het hier-en-nu te leven en daarin God te ontmoeten. Morning pages Bedacht door schrijver Julia Cameron. Je schrijft elke ochtend zo’n 750 woorden, ongeveer drie notitieblaad­ jes vol. Schrijf achter elkaar en ongecensureerd door. Schrijf gewoon door als je voor je gevoel 'klaar bent' met schrijven. Je komt dan terecht bij de onverwerkte gevoelens en piekerge­ dachten. Door te schrijven, maak je jouw hoofd leeg. Een soort dagelijkse brain dump dus eigenlijk. Ciska Martens: ‘De morning pages maken bij mij zichtbaar wat normaal gesproken onbe­wust zou blijven. Datgene wat in mij zit en waar ik iets mee moet, komt op dat moment omhoog. Soms wordt het een soort gebed. Na het schrijven voel ik me anders, minder gericht op het alledaagse. Ik kijk vanuit een ander perspectief naar mijn dag.’ Ochtendlied Morning pages 17 SestraLieverVandaagThuis.indd 17 23-09-19 10:06

Een ‘feestje in één dag’! Vier vandaag DIY > 73 Tekst: Simone Nieuwenhuizen SestraLieverVandaagThuis.indd 73 23-09-19 10:09

8:00 ‘Feestmood’ Spring uit bed en maak voor jezelf een lekker ontbijtje. Het is tenslotte een feestdag. De orga­ nisatie van een goed feest begint met een goed plan. Pak een pen en een vel papier en denk eens goed na … 9:00 Het strijdplan Wat ga je vieren? Gewoon ‘een feest’ of plak je er een (gekke) reden aan vast? Bijvoorbeeld dat het vandaag nog precies honderd dagen duurt voordat je weer jarig bent, of dat de chocolade deze week in de aanbieding is. #goedidee Met wie ga je het vieren? Nodig je al je vrienden en familie uit of vraag je de buurvrouwen? Denk ook eens aan mensen die je misschien niet zo snel zou uit­ nodigen. Waar ga je het vie- ren? Buiten is het koud, dus de woon­ kamer is een logische plek, maar denk ook eens out of the box. Misschien heb je een schuur die je kunt gebruiken als feestzaal, of draai de meubels in je eetkamer en woonkamer om, zodat je een compleet andere ruimte krijgt. Ook leuk: ruim een kamer leeg en creëer met kussens en lage tafels een relaxte plek. Wanneer ga je het vieren? De datum van het feest is bekend, nu het tijdstip nog! Onze planning gaat uit van een feest dat om 18.00 uur begint, maar schuif hier gerust mee. Hoe ga je het vieren? Maak je er een ‘gewoon’ lekker Nederlands feest van of hang je er een thema aan? Denk aan kleuren, gerechten, landen, hobby’s, et cetera. 10:00 De uitnodigingen Er is geen tijd om een uitnodiging per post te versturen. Een appje, telefoontje of mailtje is de snelste manier om iedereen te bereiken. Vermeld in de uitnodiging waarom je feestviert, de locatie, het tijdstip en of de gasten nog iets mee moeten ne­ men. Bij een buitenfeest is het bijvoorbeeld handig om melding te maken van warme kleding. Omdat het feest vandaag nog plaatsvindt, is het handig om de gasten te vragen of ze willen laten weten of ze komen. 10:30 Het menu Wordt het een high tea, borrel, buffet of uitgebreid diner aan tafel? Alles kan. Het is in ieder geval fees­ telijk om te beginnen met een welkomstdrankje. Ken je de uitdrukking: ‘Het leven is een feest, maar je moet wel zelf de slingers ophangen’? Stel je voor dat je ’s ochtends wakker wordt en je wel zin hebt in zo’n ‘vier het leven’-party. Je opent je agenda: geen enkel feest in het vooruitzicht. Dan organiseer je er toch zelf een … vandaag nog! Voor het gemak hebben wij de planning alvast voor je gemaakt. 74 SestraLieverVandaagThuis.indd 74 23-09-19 10:09

Welkomstdrankje Met een bijpassend drankje kunnen je gasten snel in de juiste sfeer komen. Glühwein past goed bij een winterfeest, maar je kunt ook zelf een cocktail bedenken. Met ijs- blokjes erin en een suikerrand- je op het glas ziet het er al snel winters uit. Voor het maken van een suikerrandje schenk je water of een andere vloeistof in een kom. Strooi een dikke laag kristalsuiker in een andere kom. Dip de rand van het glas eerst in het water en daarna in de suiker. Laat het randje minstens een half uur drogen, voordat je het glas vult. Tafelversiering Een tafel ziet er al snel feestelijk uit door bloemen en groen neer te leggen. Ook kaarsen zorgen voor een fi jne sfeer. Nog leuker wordt het om deze twee te com- bineren. Pak een glas en meet de omtrek. Knip een stuk lint af op de lengte van deze omtrek, met een paar centimeter extra om een mooie knoop of strik te kunnen maken. Knip wat groene takjes. Leg het lint plat op tafel en leg de takjes er naast elkaar bovenop. Leg het glas op het groen, en maak zo het geheel vast. In plaats van een glas kun je ook een stompkaars gebruiken; in plaats van lint een touw; in plaats van takjes kaneelstokken of zuurstokjes. Wees creatief. TIJD OVER? Besteed nog wat tijd aan de aankleding. 75 SestraLieverVandaagThuis.indd 75 23-09-19 10:09

10:45 De boodschappenlijst Regel je alles zelf? Maak dan een lijst en schrijf per onderdeel op wat je nodig hebt. Wil je bijvoorbeeld taart serveren, vergeet dan naast de ingrediënten niet te zorgen voor bordjes, vorkjes, servetten en een mes om de taart aan te snijden. Zet de te kopen benodigdheden per winkel op een lijstje. Wil je eten laten bezorgen? Neem dan zo snel mo­ gelijk contact op met het restaurant naar keuze (het liefst een die ’s ochtends al open is), zodat je goed kunt doorspreken wat je wilt en hoe laat je het bezorgd krijgt. Houd er rekening mee dat het kan gebeuren dat het eten er niet op het precieze tijdstip is en bedenk hoe je die eventuele wachttijd gaat vullen. Vraag je de gasten om ieder wat mee te nemen? Spreek dan duidelijk af wie wat meeneemt en vraag op deze korte termijn niet te veel. 11:00 Shoptijd Nee, dit is niet het moment om uitgebreid te shop­ pen. Houd je lijstje in de aanslag, pak een winkelwa­ gentje en ga recht op je doel af. 12:00 De voorbereidingen Weer thuis? Bedenk dan wat het handigst is om eerst te doen. Zo is het beter om het vlees nú in de marinade te leggen, dan vijf minuten voordat de gasten komen. Vergeet ook zelf niet even een kopje thee te drinken en een boterham te eten. 13:00 Feest voor de zintuigen Behalve de smaak kunnen de andere zintuigen ook wel wat feestelijke prikkels gebruiken. Versier niet alleen de feestruimte, maar denk ook aan de entree en de toiletruimte. Bloemen en papieren ballonnen geven al snel een feestelijk re­ sultaat, wattenbolletjes zorgen voor een winters ge­ voel en schilderijtjes op de muur met foto’s van the Royal Family geven een high tea an English touch. Vergeet ook niet jezelf leuk aan te kleden. ; ­) Goede muziek is een feest voor de oren. Het eten kan de neus prikkelen, maar ook geurkaar­ sen zorgen voor een feestneus. Het vijfde zintuig is de tast. Die is te vertalen in een activiteit. Denk aan een dansvloer, een gezelschapsspel of iets geks als spijkerpoepen of ezeltje ­prik. 15:00 Klaar, klaar, klaar Zorg ervoor dat alles zo veel mogelijk klaarstaat. Je hebt nog drie uur, dus je hoeft je niet te haasten en hebt alle tijd om te bedenken wat je nog bent ver­ geten. Zet de stoelen klaar, dek de tafels, snijd de groenten en zet het drinken koud … 18:00 Party! Alles is klaar, de gasten kunnen komen. Verwelkom iedereen bij binnenkomst. Zo voelt iedereen zich geliefd en gezien, en heb je alle gasten in ieder geval eventjes gesproken. Dit welkomstmoment is meteen een goede gelegenheid om de gasten een eerste drankje aan te bieden. 18:30 Geniet! Weet je nog dat je vanochtend opstond met zin in een feestje? Geniet er dan ook van! Zorg voor zo veel mogelijk zelfbediening en laat mensen helpen, als ze dat aanbieden. Geniet, geniet, geniet! 0:00 Opruimen … Het feest is voorbij. Je hebt je gasten uitgezwaaid en komt terug in een lege ruimte. Pak nog even een vuilniszak om het afval weg te gooien, want anders gaat het zo stinken. Doe verder niets, behalve nage­ nieten dan. Vandaag is het immers feest. Opruimen komt morgen wel. 76 SestraLieverVandaagThuis.indd 76 23-09-19 10:09

www.driestar-hogeschool.nl • pabo • pedagogiek • leraar voortgezet onderwijs • AD-Pedagogisch Educatief Professional • masters #datisdriestar IK HOUD ENORM VAN VERTELLEN: DE VOLDOENING VAN AL DIE AANDACHTIGE GEZICHTJES. Hennely Gijsenbergh, student pabo OPEN DAG 15 FEBRUARI Leestips voor vrouwen die houden van pure verhalen, zonder opsmuk onderdeel van Royal Jongbloed Publishing www.royaljongbloed.nl ROBIN GUNN JONES Meer dan genoeg De verlegen Emily weet niet goed wat ze moet doen als ze door Jennalyn wordt uitgenodigd voor een feestje. Afgezien van Jennalyn kent ze nog nie - mand en ze is ervan overtuigd dat ze niet tussen deze leuke vrouwen past. Op het feestje gebeurt er iets onver- wachts: er ontstaat vriendschap. Die heeft Emily hard nodig als geldzorgen de kop opsteken en de baby waarnaar ze zo intens verlangt, niet komt… Eigentijdse roman over vijf vriendin - nen die samen de mooie en moeilijke tijden van het leven doormaken. € 21,95 ROXANNE HENKE De kleur van vriendschap Het leven van Olivia is nogal saai –m tot ze Anne ontmoet. Anne is zo kleurrijk en vrolijk dat Olivia er in eerste instan- tie nerveus en kribbig van wordt. Toch worden ze beste vriendinnen. Als blijkt dat Anne borstkanker heeft, steunt Olivia haar in alles. Ondanks haar ziekte en momenten van wanhoop blijft Anne vrolijk. Ze ontleent haar vertrouwen aan haar band met God. Anne brengt Olivia en haar hele gezin in beweging. Een roman over echte mensen, met aandacht voor gebrokenheid en een prettige dosis humor. € 22,95 CHRISTINA SUZANN NELSON Als we het overleven Nadat vier schoolvriendinnen eml- kaar vijfentwintig jaar niet gesproken hebben, ontmoeten ze elkaar weer. Ze komen erachter dat hun vierde vriendin gestorven is. De vriendinnen besluiten om een wandelavontuur te beginnen ter nagedachtenis aan haar – en om persoonlijke redenen. Ze zijn totaal niet voorbereid op de gevaren die ze moeten trotseren in de meedogenloze wildernis. Terwijl de drie vrouwen vech - ten om te overleven in dit ruige landm, is de moeilijkste strijd die ze leveren misschien wel de strijd tegen zichzelf. Een roman over vriendschap, geloof en survival. € 20.- Zo dichtbij Na het overweldigende succes van Ik zal er zijn nu een nieuw boek vol inspiratie en bemoe- diging. De zeven IK BEN-tek- sten van Jezus zijn uitgewerkt in meditaties, liederen, citaten en bijbelteksten. De sfeervolle teksten en beelden zullmen zeker je hart raken. € 14,95 ANNEMARIE TEN BRINKE Weg met het perfecte plaatje Een eerlijk boek over moeder-zijn Moeder-zijn is geweldig. Toch is op- voeden vaak ook gewoon heel hard werken. Met vallen en opstaan, want perfecte moeders bestaan niet. Met openheid en humor neemt Annema - rie ten Brinke de lezers in columns en overdenkingen mee op eenm zoektocht naar balans in het moederschap. Met ervaringen en tips van andere moeders. € 14,99 NIEUW VAN LIFEPRINTS advertentie SestraLieverVandaagThuis.indd 23 23-09-19 10:06

Van 17 november tot en met 7 december. Wat doet jou glimlachen? Vaak zijn het kleine, mooie, grappige of ontroerende momenten. Iets wat je leest, ziet, hoort, ontdekt … Met deze challenge dagen we je uit 21 dagen lang het onderwerp van jouw glimlach te fotograferen en via Instagram te delen (#sestraglimlachdedag), zodat er een golf van glimlachen door Nederland gaat. #instagram-challenge GLIMLACH DE DAG Wij, bij Sestra, weten dat foto’s maken een vak apart is. Dus om je een beetje op weg te helpen, belden we met fotograaf Bertina Bartlett voor de beste tips en trucs. Sla snel om. Tekst: Anna de Swart, annadeswart.nl, instagram.com/versjes 83 doe mee! #sestra SestraLieverVandaagThuis.indd 83 23-09-19 10:10

106 INTERVIEW Tekst: Wilfred Hermans Beeld: Elisabeth Ismail ‘Worden wie je bent? Je bent het al!’ In haar boek Je bent het al! daagt presentatiecoach Gabriëlle Dik- Agteres lezers uit om zichzelf te laten zien, te stoppen met ‘proberen’ en te gaan geloven wat God zegt. Gabriëlle had twintig door angst getekende jaren nodig om dit eerst zichzelf eigen te maken. ‘Toen ik genade ging begrijpen, was dat levensveranderend.’ SestraLieverVandaagThuis.indd 106 23-09-19 10:12

107 W ie zich door presenta- tiecoach Gabriëlle laat trainen, neemt op z’n minst één les mee naar huis: jouw gedachten vormen de sleutel van verandering. Zeggen dat je geen held op het podium bent of nooit goed zult worden in spreken voor een groep, wordt je door Gabriëlle vrolijk – of, indien nodig, drin- gender – uit het hoofd gepraat. ‘Ik werk aan bewustwording: wat denk je over jezelf, en klopt dat? We geloven vaak in leugens. “Ik ben niet goed genoeg.” Klopt dat? Nee, dus die gedachte stop ik. Dat wil ik met dit boek bereiken, dat je gaat inzien dat het een keuze is om in negatieve gedachten te blijven hangen en om daaruit te stappen.’ Christenen zijn beschroomder Gabriëlle traint ongelovigen en gelovigen, al houdt ze niet van dergelijke indelingen bij de poort. Wel heeft ze gemerkt dat juist christenen bovengemiddeld veel moeite hebben met zich- zelf vrijuit presenteren. Daar zit vaak een specifieke reden achMZ denkt Gabriëlle. ‘Christenen zijn beschroomder, zullen eerder iets zeggen als: “Het gaat niet om mij, waarom zou ik mezelf laten zien?” Na ruim zeven jaar training had ik zo vaak dergelijke uitspraken gehoord – “Ik ben er nog niet, ik ben werk in uitvoering” – dat ik dacht: dit klopt niet. In mijn coaching is het vertrekpunt altijd: wat héb je al; waar ben je goed ‘Ik dacht: ik ben hier met een reden, anders was ik niet genezen. Ik moet dingen voor God doen, en zo niet, dan ben ik misschien niet eens zijn kind’ in? Terwijl het voor veel gelovigen bijna not done is om te zeggen: “Ik kan goed luisteren.” Of: “Ik ben een talenwonder.” Dat heeft niets met arrogantie te maken, je kunt ook heel bescheiden je talen- ten benoemen.’ Zeker in evangelisch Nederland hoort de presentatiecoach de laatste jaren vaak ‘dat je moet worden wie je bent’, of ‘dat je Gods plan voor je leven nog moet ontdekken’. Op zulke uitspraken reageert ze licht allergisch. Om de titel van haar boek aan te halen: ‘Je bent het al! Om Gods plan te ontdekken, is geen leerproces nodig; jij bént Gods plan. Het is goed zoals het nu is. Geloof je dat niet, dan kun je niet in het heden leven en jezelf laten zien. Natuur- lijk mag er ruimte zijn voor groei en ontwikkeling – ik ontwikkel mezelf ook, volg ook cursussen – maar dan vanuit de gedachte: je bent goed zoals je nu bent, je kunt jezelf nu al laten zien en nu al tot zegen zijn.’ Naar India De oorzaak dat Gabriëlle zelf twintig jaar niet vrijuit kon le- ven, gevangen als ze was in haar angsten, voert terug naar haar geboorte. Gabriëlle werd geboren met een hersenbeschadiging, haar moeder had een zware zwanger- schapsvergiftiging. Dat beiden na enkele maanden kerngezond van elkaar konden genieten, was letterlijk een godswonder. Niette- min nestelde zich door de jaren SestraLieverVandaagThuis.indd 107 23-09-19 10:12

JE BENT HET AL!Stop met worden Gabriëlle Dik-Agteres 108 heen een hardnekkig misverstand in Gabriëlles gedachtewereld. ‘Ik ging geloven in een eisende God, en dat ik mijn genezing aan Hem moest terugbetalen door alles voor Hem op te geven en zendeling te worden. Ik dacht: ik ben hier met een reden, anders was ik niet genezen. Ik moet dingen voor God doen, en zo niet, dan ben ik misschien niet eens zijn kind. Jarenlang had ik de angst dat ik naar India moest, de zending in. Daarom vond ik het lastig om te trouwen, want mijn man wilde onder geen beding naar Azië.’ ‘Pas vier jaar geleden veranderde er iets, toen een coach aan mij de sleutelvraag stelde: wil je blijven leven in angst, of vrij worden? Het boek Switch on your brain van dr. Caroline Leaf hielp ook. Zij stelt eigenlijk dezelfde vraag, namelijk: “Jij kiest er steeds weer voor om te blijven geloven in een God die eist, terwijl je weet dat dat een leugen is. Jij zelf hebt de sleutel in handen om dat te veran- deren. De vraag is of je dat wilt.” Het klopte wat ze zei. Ik besloot de stap te wagen.’ Gabriëlle ging boeken lezen die het tegenovergestelde beweer- den van wat ze over God dacht: boeken over Gods vaderhart, zijn onvoorwaardelijke liefde. ‘En ik zei: als dit van U is, laat het me dan ook merken! Zodra ik ging lezen, viel het kwartje. Ik ontdekte dat God zijn mensen nooit zou Zodra ik ging lezen, viel het kwartje. Alsof alles om me heen veranderde, de natuur groener werd en de mensen naar me glimlachten’ dwingen. Dat besef was als een aanraking van God zelf. Alsof alles om me heen veranderde, de natuur groener werd en de men- sen naar me glimlachten.’ Onvoorwaardelijke liefde ‘Sindsdien kwam, elke keer als ik weer verstrikt raakte in mijn ang- sten, Jeremia 29:11 op mijn pad: “Want Ik weet, welke gedachten Ik over u koester (…) gedachten van vrede en niet van onheil, om u een hoopvolle toekomst te geven.” [NBG-‘51] Nog steeds kan er wel iets getriggerd worden. Zo’n trigger kan de gedachte zijn: God wil mij iets leren door een nare situatie. Inmiddels ben ik in staat die gedachten te stoppen en te denken: God houdt onvoor- waardelijk van me.’ ‘Wanneer ik niet-gelovige cur- sisten train, laat ik God buiten beschouwing, ook weer vanuit het idee: ik ben het al. Ofwel: mensen zien of voelen vanzelf wel waar ik mijn identiteit op baseer. Een tijdje geleden volgde ik een cur- sus non-verbale communicatie. De trainer zei na een dag: “Ik weet niet wat het is, maar je lijkt wel een beam, alsof je mensen verlicht.” Dat is precies wat Gods onvoorwaardelijke liefde in mij doet.’ Hoe breng je deze vrijheid over op je kinderen, zodat ze niet in dezelfde valkuil trappen? ‘Ze ver- INTERVIEW Het boek Je bent het al!, geschreven door Gabrielle Dik-Agteres, verscheen begin oktober bij Ark Media en is te koop voor € 17,90. SestraLieverVandaagThuis.indd 108 23-09-19 10:12

109 liezen op een zekere leeftijd hun onbevangenheid, maar je kunt ze wel blijven bevragen: Wat zegt je hart? Wat wil jij graag? Klopt het wat je nu denkt? Is iets gek omdat anderen het zeggen, of …? Dat is lastig, zeker rond de tienerleeftijd. Als een ander iets stom vindt, geloof je dat. Ik ben er huiverig voor om mijn zoon voor te houden dat God een plan voor zijn leven heeft, waarnaar hij op zoek zou moeten.’ Ze zingt voor: ‘“God heeft een plan met je leven, je bent hier met een doel.” Eerder zou ik hem stimuleren te geloven dat hij Gods plan ís, dat alles al in hem is gelegd om aan de slag te kunnen. Dat hij al deel uitmaakt van hoe God het bedoeld heeft.’ D an, na een zucht: ‘Laatst hoorde ik een zestiger nog zeggen: “Ik zou niet weten wat Gods plan voor mijn leven is.” Of anderen: “Het loopt niet op mijn werk, ik denk dat God me iets wil leren.” Dan denk ik: leef ! Ga aan de slag met dat waar je blij van wordt, met wat je goed kunt; dát is Gods plan.’ Een groter begrip van Gods gena- de – dat je niets hoeft te doen om ‘Leef ! Ga aan de slag met dat waar je blij van wordt, met wat je goed kunt; dát is Gods plan’ Gods liefde te ontvangen – bleek levensveranderend voor Gabriëlle. ‘Ik dacht altijd: genade, maar … Veel christenen geloven dat God hen heeft gereinigd van zonden, en tegelijkertijd zingen ze: “Maak mij rein voor U.” Ergens klopt dat niet. Daarom heb ik de keuze gemaakt: door Gods genade is het klaar, af, en dus hoef ik zulke liedjes niet meer te zingen. Ik wil mezelf niet voorhouden dat ik nog rein moet worden, want God ziet mij al als rein omdat Jezus in mij woont! Ik bid niet meer: “Wilt U mij verge- ven?” Ik bén al vergeven, dus ik dank meestal. “Dank U, dat ik al vergeven ben, dit was niet zo slim van mij.”’ Steeds weer hoort de presentatie- coach christenen zeggen dat ze proberen om een licht te zijn en hopen dat anderen het zullen zien. ‘Ik zou willen zeggen: stop met proberen. Je bént het al!’ SestraLieverVandaagThuis.indd 109 23-09-19 10:12